De tijd voor durven en doen is aangebroken!

Nu zo’n vijf jaar geleden, in 2018, bracht ik tijdens een presentatie al de effecten in beeld van kortetermijndenken en -handelen bij het gebruik van de bodem in ons land door agrariërs. Die gedachte en aanpak zijn uiteindelijk funest voor het langetermijnperspectief. Zo was toen en zo is nu mijn stelling. Gelukkig is daar het Bodemplan.

Eerst nog even terug naar 2018. Ik zag in de praktijk een verschuiving van melkveehouderijgronden naar intensievere teelten. Veranderd toekomstperspectief in de sector doet sommige melkveehouders besluiten hun melkveehouderij te beëindigen. Gronden worden verhuurd voor de hoogst renderende gewassen. Maximale opbrengst op korte termijn met behulp van veel input, en dat jaar op jaar.

Vicieuze cirkel

De bodem krijgt hierdoor weinig kans om te herstellen, waardoor de kwaliteit stap voor stap terugloopt. Ook de kwaliteit van het water en de biodiversiteit staan of komen onder druk. Onze overheid neemt deze ontwikkelingen waar en scherpt regelgeving aan. Je raakt als agrarische sector in een vicieuze cirkel. Helaas krijg ik anno nu op vele plekken in agrarisch Nederland sterk bevestigd wat ik toen al zag en zei.

Rentmeesterschap

Om verder overheidsingrijpen te voorkomen is het zaak de neerwaartse lijn zelf te doorbreken als sector. En dat kan heel goed met het door mij geïntroduceerde Bodemplan, een duurzaam en innovatief concept dat valt te rangschikken onder de noemer van regeneratieve landbouw. De succesfactor van het Bodemplan is samenwerken, ontzorgen, het bundelen van krachten van alle benodigde partijen. Ik noem het altijd gezamenlijk rentmeesterschap over de grondkwaliteit.

Het principe is simpel. Zoals gezegd is het een kwestie van de juiste partijen bij elkaar brengen, van grondbezitters tot akkerbouwers en van financiële en fiscale dienstverleners tot specialistische experts op landbouwgebied. De samenwerking wordt gegoten in een organisatievorm, met oog op structuur en continuïteit. De beschikbare gronden, ondergebracht in een pool, worden weloverwogen beheerd.

Wie op welke grond wat en wanneer teelt wordt geregisseerd, en het herstel van de bodem staat centraal. De bodem krijgt de tijd die nodig is om weer op kwaliteit te komen, om weer van optimale waarde te zijn. Enkel dan kom je met minimale input van kunstmest en beregening tot een maximale output, nu en in de verdere toekomst.

Lef nodig

Het Bodemplan is naar mijn stellige overtuiging het fundament onder de verandering die voor de akkerbouw in ons land nodig is om weer toekomstbestendig te worden. Om die stap te zetten is lef nodig; de tijd voor durven en doen is nu écht aangebroken!

Peter van Iperen
Agrarisch adviseur, Peter van Iperen Advies